ویژگی های موسیقایی سجع در نهج البلاغه

Authors

نعمت الله به رقم

abstract

سجع یکی از تمهیداتی است که امیر بیان(ع) به کار برده تا به نوعی تناسب و آهنگ در سخن ایجاد کند و ضمن دور ساختن کلام از نثر عادی، فقدان وزن- در توجیه و القای احساس و عاطفه خاص- را جبران نماید. کاربرد هنرمندانه و به جا از این شیوه­ی رونق افزای سخن، زنگار تکلف و تصنع را از کلام ایشان زدوده است؛ به­طوری­که همه- به گونه ارتجالی و فی البداهه- در زبان جاری نشده، در ذهن مخاطب نقش می بندد؛ از این رهگذر نه تنها به سخن رنگ تکلف نمی پاشد، بلکه زیباتر می کند. این در حالی بود که غالب سخن پردازان عرب این شگرد ادبی را به حد تکلف رسانده بودند تا آنجا که سخن را از ریخت و زیبایی می انداختند؛ چنانکه بنابر گفته جرج جرداق نویسنده نامی مسیحی در نهج البلاغه «با وجود وفور و فراوانی جمله های متقاطع، موزون و مسجع از تصنع بسی دور، و به طبع سرشار او بسی نزدیک است» (جرداق؛ 1384: 28). امام(ع) با گزینش مجموعه ­ای از گوش نوازترین فواصل آهنگین، و مناسب­ترین پاره­ های مسجع، در کنار سایر فزآینده­ های موسیقایی، توانسته عواطف و احساسات درونی خود را به زیباترین شکل به خواننده برساند. پژوهش حاضر در پی آن است با روش کتابخانه ­ای؛ و استفاده از شیوه­ ی تحلیل ساختار و محتوا، ویژگی­های موسیقایی سجع را در سخنان حضرت بسنجد، وپیوند آن با موضوع را مورد بررسی و واکاوی قرار دهد.

Sign up for free to access the full text

Already have an account?login

similar resources

روش های تربیت اخلاقی در نهج البلاغه

روش شناسی و بررسی شیوه های تربیتی در نظام تعلیم و تربیت، جایگاه ویژه ای دارد. در این مقاله سعی شده است که شیوه های تربیت اخلاقی از منظر امام علی ع در نهج البلاغه بررسی شود. از مهمترین شیوه های تربیت اخلاقی نهج البلاغه می توان به موارد ذیل اشاره کرد: حکمت، تربیت عقلانی، تذکر یاداوری نعمت ها، موعظه، خطابه، عبرت آموزی، کاربرد اصول روانشناسی، امر به معروف و نهی از منکر، مشارطه، مراقبه، محاسبه و معا...

full text

راهنمای نسخه های خطی " نهج البلاغه "

نهج البلاغه "کتاب علی " است، و دربارهء آن بسیار نوشته اند و باز هم خواهند نوشت. این کتاب پژوهنده ربا است، و همواره پژوهندگان از انوار معرفتش روشنی می یابند. نسخه های خطی این کتاب و آثاری که پیرامون آن در گذشته های دور و نزدیک نگارش یافته، درگنجینه های دانشگاه تهران نگهداری می شوند و در راستای پژوهش کارآیی بسیار دارد. دفترچه راهنمایی در این باره فراهم آمده، و این نوشته دفترچه یاد شد. را می شناساند.

full text

قضاوت در نهج البلاغه

در این مقاله سعی شده به برخی از الگوهای رفتاری آن یگانه بشریت باب علم نبی پدر بزرگوار امامان معصوم تنها مدافع پیامبر (ص) نابود کننده خط کفر و شرک اول حافظ و جامع قرآن ، قرآن مجسم حضرت علی (ع) پیرامون مسئله قضاوت و داوری آنچنان که از نهج البلاغه برداشت می شود پرداخته شود . مباحث ارزشمند نهج البلاغه که نورانی و نور نور است مطالبی که از نظر کاربردی مهم و سرنوشت سازند چون نه تنها فقط جنبه نظری ندار...

full text

قرآن در نهج البلاغه

انسان کامل قرآن مجسم و تکوینی است، هموست که می تواند حقیقت قران رابه صورت کامل معرفی کند. معصومان، یکی از آنان امیرالمؤمنین (ع) انسان های کاملند. بنابراین امام علی (ع) سزاوارترین فرد برای معرفی قرآن کریم است. در نهج البلاغه قرآن به عنوان کتابی توصیف شده که گویای نظام فاعلی وغایی جهان است. بر این اساس جهان تجلی عینی خداست، همان طورکه معرفت خدا تجلی علمی خداست. غایت تجلی خدا ذات اوست. از دیدگاه ...

full text

میدان های معنی شناختی واژگان نهج البلاغه

 نهج البلاغه چون قرآن دریای بی کرانی است که هرکس به سهم خود می تواند با توجه به استعدادی که دارد از آن برداشت کند. زمینه های صرف و نحو و بلاغت و زبان شناسی و همچنین علوم اعتقادی چون کلام و فلسفه و عرفان در این کتاب بشری بسیار بی همتاست. در این میان زبان شناسی از علومی است که به کمک آن می توان درهای غلتانی را صید کرد که نتایج شگفت آوری در معنی کلام امام علی (ع) آشکار می کند.  یکی از شاخه های زبا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه پژوهشنامه نهج البلاغه (علمی - پژوهشی)

Publisher: دانشگاه بوعلی سینا

ISSN 2345-5233

volume 2

issue 6 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023